Energie besparen bij het koken: zo kan iedereen het!

De 3 belangrijkste energiebesparende tips voor het koken

Moderne keukenapparaten zijn een belangrijke factor voor een efficiënt energieverbruik. Maar er zijn nog een paar maatregelen die zowel uw portemonnee als ons milieu sparen.

1. De juiste keuze van pannen

Pannen slijten en vervormen na verloop van tijd. Hierdoor verbruiken ze automatisch meer energie. Als de bodem van oudere pannen niet meer gelijkmatig vlak is, gaat er energie verloren bij het verwarmen ervan en dat leidt tot een hoger energieverbruik.

Bij het kiezen van pannen kan het ook de moeite waard zijn om donkere metaalsoorten te gebruiken (zoals gietijzer en koper), omdat deze de bak- en braadtijd verkorten. Kies liever deze dan potten en pannen met keramiek en glas. Keramiek met een lichte coating of zelfs glas kan de warmte slechter geleiden en heeft daarom meer tijd nodig om gerechten of gebak te bereiden of te bakken – en dus meer energie.

2. De juiste grootte en vorm van pannen

Niet alleen kleur en materiaal spelen een doorslaggevende rol bij de energie-efficiëntie van kookgerei. Het is ook belangrijk dat de pan altijd past bij de grootte van de kookplaat. Als de pan kleiner of groter is dan de plaat, gebruikt u onnodig veel energie.

3. Voor elke pan het juiste deksel

Ook de grootte van het deksel speelt een belangrijke rol voor optimaal energiegebruik. Ongeacht welk fornuis u gebruikt: als u geen deksel gebruikt, gebruikt u ongeveer drie keer zoveel energie. Idealiter past het deksel precies op de pan.

Energiebesparend koken: 3 efficiënte kookmethoden

1. Koken met weinig water

Koken met weinig water bespaart niet alleen ons energieverbruik, maar zorgt er ook voor dat ondanks de verhitting meer vitaminen en voedingsstoffen behouden blijven. Een tot twee centimeter water is meestal voldoende om aardappelen, eieren of groenten in stoom gaar te krijgen.

2. Garen met stoom

Garen met stoom heeft grote energetische voordelen, niet alleen vanwege de mogelijkheid om meerdere gerechten tegelijk te koken. De vochtig-warme lucht brengt de door het apparaat opgewekte warmte namelijk ook beter in het voedsel dan de droog-warme lucht die in een oven heerst. Een oven heeft veel hogere temperaturen nodig om ons voedsel te garen. Stoom daarentegen dringt veel sneller en intensiever in het voedsel door zonder het te verbranden. Dit bespaart niet alleen energie, maar groenten, vlees en dergelijke blijven knapperig, sappig en behouden hun kleur.

3. Koken met een snelkookpan

Het principe van de snelkookpan is heel eenvoudig: de stoom en de druk in de ketel koken het voedsel sneller en besparen energie.

De grote kracht van een snelkookpan is dat de hete stoom niet ontsnapt. De energie wordt opgeslagen in het hete water en de druk stijgt tot ongeveer 1,8 bar. Dit betekent dat de temperatuur in de snelkookpan in korte tijd kan oplopen tot 120 °C.

Bij correct gebruik kunt u zich verheugen op een energiebesparing tot 50 procent wanneer u een snelkookpan gebruikt. Het is echter belangrijk dat de bodem van de pan vlak is en precies past bij de grootte van de kookplaat.

Correct gebruik van energie bij het bakken en koken

De juiste temperatuur om te bakken

Moderne ovens hebben een circulatieluchtfunctie. Gebruik die waar mogelijk, want het bespaart energie: als u de circulatieluchtfunctie gebruikt, verlaag dan gerust de temperatuur met 20-30 graden tijdens het bakken en koken en zet meerdere bakplaten tegelijk in de oven. Dit bespaart u veel energie!

Oven niet voorverwarmen

Ga voordat u uw oven voorverwarmt na of dit echt nodig is. Voor veel gerechten is het niet nodig de oven voor te verwarmen.

Gebruik de restwarmte

Bij zowel koken als bakken geldt: schakel de kookplaat na het aan de kook brengen resp. de oven 5-10 minuten voor het uitnemen van de bakplaat omlaag of helemaal uit en kook/bak verder met de restwarmte. Dit geeft meestal genoeg warmte om elk gerecht goed te laten slagen.

Kleine gerechten en drankjes opwarmen in de magnetron

Kleine gerechten en drankjes kunnen worden opgewarmd in de magnetron. Dit proces verbruikt gewoonlijk veel minder energie dan opwarmen met een fornuis.

Levensmiddelen correct bewaren en ontdooien

Levensmiddelen duurzaam bewaren

Niet alleen koken, maar ook het bewaren van levensmiddelen kan duurzaam worden gemaakt. U kunt uw levensmiddelen het best milieuvriendelijk bewaren in herbruikbare bakjes of potten van glas, roestvrij staal of keramiek. Minder raadzaam is opslag in aluminiumfolie of huishoudfolie, omdat deze varianten niet erg milieuvriendelijk zijn: vooral de winning en verwerking van aluminium vervuilen het milieu en kosten veel energie. Bovendien is het bewaren in herbruikbare houders, bakjes of potten niet alleen milieuvriendelijker; het houdt de levensmiddelen ook langer vers dan in aluminiumfolie en huishoudfolie het geval zou zijn.

Om de koelkast niet op volle toeren te hoeven laten draaien zodat alle spullen lekker vers blijven, kunt u uw eigen balkon of terras tijdens de wintermaanden gemakkelijk gebruiken als opslagplaats voor gerechten of groenten. Zo bespaart u ruimte in de koelkast en heeft deze minder energie nodig om al het voedsel koel te houden.

Levensmiddelen correct ontdooien

Het is niet altijd nodig om de magnetron of de ontdooifunctie in de oven te gebruiken om bevroren voedsel te ontdooien. Integendeel: voedsel ontdooit veel beter in de koelkast en geeft ook koude af aan de koelkast, waardoor energie wordt bespaard.

Daarom moet men warme gerechten altijd volledig laten afkoelen voordat ze in de koelkast worden geplaatst.

5 bonustips voor een energiezuinige keuken

1. Energiebesparend wassen van groenten en fruit

Nog voor het koken kunt u iets doen om grondstoffen te besparen: fruit en groenten wast u bij voorkeur nooit onder de stromende kraan, maar in een kom met water of in de spoelbak. Zo bespaart u veel kostbaar drinkwater.

2. Let goed op het energielabel

Energielabels voor keukenapparaten kunnen een zeer goede leidraad zijn. De apparaten zijn ingedeeld op de efficiëntieschaal van A t/m G. Zo kunnen consumenten energiezuinige apparaten sneller en duidelijker herkennen. Dankzij de QR-code op het nieuwe energielabel kan elk apparaat gemakkelijk worden geïdentificeerd via de EU-database EPREL. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om de producten handmatig te vinden via het artikelnummer in de database.

3. Gebruik van inductiekookplaten

Koken op inductiekookplaten bespaart tot een kwart van de energie ten opzichte van conventionele keramische kookplaten. Fornuizen met inductiekookplaten worden sneller warm en verbruiken minder energie dan kookplaten met verwarmingsspiralen. Dat is de moeite waard!

4. Gebruik van led-verlichting

Het feit dat led-verlichting aanzienlijk energie-efficiënter is dan conventionele lichtbronnen zoals gloeilampen, halogeenlampen en dergelijke is waarschijnlijk algemeen bekend. Maar wist u dat u zelfs tot 80 procent van de verbruikte elektriciteit voor verlichting kunt besparen? U kunt dit voordeel ook gebruiken bij het plannen van de verlichting voor uw keuken. Stap over op led – het milieu en uw portemonnee zullen u dankbaar zijn.

5. Gebruik van intelligente besturingssystemen

Heeft u ooit gehoord van een slimme keuken of 'smart kitchen'? Met behulp van de nieuwste smart home technologieën is het mogelijk tal van dagelijkse processen in huis te automatiseren en aan te passen aan individuele woonwensen. En dat niet alleen: het kan ook het energieverbruik in de keuken aanzienlijk verminderen. Een voorbeeld: temperaturen, verlichting en dergelijke kunnen automatisch worden geregeld volgens de werkelijke behoeften, waardoor onnodig energieverbruik wordt voorkomen. Ook een goed idee bij de aanschaf van keukenapparatuur: sommige apparaten, zoals koffiezetapparaten en waterkokers, schakelen zichzelf na een bepaalde tijd uit, zodat onnodig stand-by-gebruik wordt voorkomen.